Ι. ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΑΞΟΝΕΣ ΤΗΣ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗΣ ΤΟΥ ΠΑΣΟΚ

Στο χώρο της οργάνωσης και λειτουργίας της κρατικής εξουσίας, τα τρία τελευταία χρόνια, το μεταρρυθμιστικό εγχείρημα της Κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ εστιάζεται σε 3 άξονες:

• O πρώτος αφορά την προώθηση και υλοποίηση ενός μοντέλου εξορθολογισμού της οργάνωσης και λειτουργίας της κεντρικής δημόσιας    διοίκησης.
• Ο δεύτερος αναφέρεται στον εκδημοκρατισμό του διοικη­τικού μηχανισμού, με την ενίσχυση της αποκέντρωσης και της τοπικής αυτοδιοίκησης καθώς και τη διεύρυνση των διαδικα­σιών λαϊκής συμμετοχής.
• Τέλος ο τρίτος χαρακτηρίζεται από την επιδίωξη υλοποίησης και πρακτικής εφαρμογής των συνταγματικών επιταγών, που κατοχυρώνουν τα δικαιώματα του πολίτη απέναντι στην συρρίκνωση ή παραβίαση των ατομικών ελευθεριών από δημόσιους ή  ιδιωτικούς φορείς εξουσίας.

I.    Κεντρική Δημόσια Διοίκηση

Στο χώρο της Κεντρικής Δημόσιας Διοίκησης οι τομές που πραγματοποιήθηκαν, αφορούν:   (i)  τον εκσυγχρονισμό της οργανω­τικής δομής των δημόσιων υπηρεσιών και του δημόσιου τομέα γενικά και   (ii)  την αναβάθμιση του ανθρώπινου δυναμικού, με την προσπάθεια που καταβάλλεται για την βελτίωση της στε­λέχωσης της Δημόσιας Διοίκησης.

O εκσυγχρονισμός της οργανωτικής δομής και λειτουργίας της Δημόσιας Διοίκησης προωθείται και υλοποιείται με μια σειρά συγκεκριμένων μέτρων με τα οποία:

1.   Οριοθετείται και προσδιορίζεται η έννοια του Δημό­σιου τομέα έτσι ώστε να επιτρέπει την καθιέρωση κοινών και ενιαίων κανόνων για όλο το δημόσιο χώρο, χωρίς να θίγεται η αυτοτέλεια των επιμέρους φορέων που τον συναπαρτίζουν.

Αυτοί οι φορείς είναι τόσο οι Δημόσιες Υπηρεσίες και τα Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου, όσο και διάφοροι άλλοι το­μείς, που ελέγχονται άμεσα ή έμμεσα από το κράτος και εκφράζουν στην πράξη τις σύγχρονες μορφές κρατικού παρεμβατισμού.

Στόχος αυτής της πολιτικής είναι η αύξηση της παραγωγικότητας και η άσκηση κοινωνικού ελέγχου προς όφελος του δημόσιου συμφέροντος  (ν.1256/82).

2.    Κατοχυρώνεται η δυνατότητα προσαρμογής του οργανω­τικού σχήματος στα νέα δεδομένα, αναδιάρθρωσης των υπηρεσιακών μονάδων και ανακατανομής των αρμοδιοτήτων των δημοσίων υπη­ρεσιών και των Ν.Π.Δ.Δ,    με την παροχή εξουσιοδοτήσεων για την κατάρτιση νέων Οργανισμών, οι οποίοι οφείλουν να ανταποκρί­νονται στην ευελιξία που απαιτούν οι ανάγκες του σύγχρονου κράτους  (ν.1256/82, ν.1288/82).

3.    Καταργείται το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους, που είχε μεταβληθεί σε δυσκίνητο γραφειοκρατικό θεσμό και οργανώνονται νομικές διευθύνσεις σε κάθε υπουργείο  (ν.1256/82).

4.  Ενισχύεται το Ελεγκτικό Συνέδριο και γίνεται πια ένα πραγματικά ανεξάρτητο Ανώτατο  Όργανο Ελέγχου με τη μετα­βίβαση της εποπτείας του από τον Υπουργό Οικονομικών στον Πρωθυπουργό  (ν.1256/82) .

5.    Καταργούνται όλα τα Συμβούλια, οι Επιτροπές και οι Ομάδες Εργασίας.   ‘Έτσι απαλλάσσεται ο κρατικός μηχανισμός από άχρηστα Συλλογικά  Όργανα και παρέχεται η ευχέρεια σύστασης και λειτουργίας, με ευθύνη των υπουργών, μόνο όσων συλλογικών οργάνων είναι απαραίτητα και για όσο χρόνο χρειάζονται. Ταυ­τόχρονα απαγορεύεται η συμμετοχή δημοσίων υπαλλήλων ή λει­τουργών,  με αμοιβή, σε περισσότερα από δύο Συμβούλια ή Επι­τροπές  (ν. 1232/82) .

6.   Καθιερώνεται η συμμετοχή εκπροσώπων των δημοσίων υπαλλήλων στα Συμβούλια κρίσης της υπηρεσιακής κατάστασης των δημοσίων υπαλλήλων με αρχική εφαρμογή τη συμμετοχή στα υπηρε­σιακά Συμβούλια που κρίνουν τις μετατάξεις και μεταθέσεις

(ν.1400/83) .

7.  Θεσμοθετείται η σύντμηση της ιεραρχικής κλίμακας των δημοσίων υπαλλήλων και η μεταφορά αρμοδιοτήτων και ευθυνών στους κατώτερους βαθμούς με στόχο την πιο υπεύθυνη και δη­μιουργική εργασία των υπαλλήλων, αλλά και την απλοποίηση των διαδικασιών   (ν.1232/82).

Υπογραμμίζεται ότι στο πλαίσιο του εκδημοκρατισμού και του εκσυγχρονισμού της Δημόσιας Διοίκησης ψηφίζεται σύντομα στη Βουλή νομοσχέδιο για τη βαθμολογική αναδιάρθρωση των θέσεων του προσωπικού της Δημόσιας Διοίκησης.

8. Ήδη έχει κατατεθεί στη Βουλή νομοσχέδιο για την αναδιάρθρωση του μισθολογίου του προσωπικού της Δημόσιας Διοίκησης που αφορά τους μόνιμους και δόκιμους πολιτικούς υπαλλήλους του Δημοσίου και των ΝΠΔΔ με κύρια χαρακτηριστικά την αποσύνδεση του μισθού από τον βαθμό για τη μισθολογική εξέλιξη των υπαλλήλων,  τη με ίωση του χρόνου μισθολογικής εξέλιξης,  την καθιέρωση νέου αριθμού μισθολογικών κλιμακίων και τη σημαντική ενίσχυση των κοινωνικών επιδομάτων.

9. Απαγορεύεται η πολυθεσία και πολυαπασχόληση στο Δημόσιο τομέα. Καθιερώνεται ανώτατο όριο απολαβών για όλους τους εργαζόμενους στο Δημόσιο τομέα.    Περιορίζονται οι πρόσθετες απολαβές από συμβούλια κλπ.  στα 30% των αποδοχών του δημόσιου υπαλλήλου.    Θεσμοθετείται ασφαλής διαδικασία ελέγχου των παραπάνω ρυθμίσεων και θεσπίζονται πειθαρχικές, αστικές και ποινικές κυρώσεις για τους παραβάτες των σχετικών διατά­ξεων   (Ν.1256/82).

10.  Χορηγείται το δικαίωμα επανάκρισης όσων απολύθηκαν ή εξαναγκάστηκαν σε παραίτηση κατά την περίοδο της δικτατο­ρίας και θεσπίζεται δευτεροβάθμια κρίση  (ν. 1 232/82), ενώ το δικαίωμα επαναφοράς των παραπάνω επεκτείνεται σ’ όλο το δημό­σιο τομέα. Πρόσφατα μάλιστα παρατείνονται οι σχετικές προ­θεσμίες   (ν.1476/84).

11. Ρυθμίζεται οριστικά και μόνιμα το θέμα των εργαζό­μενων στο Δημόσιο,  τα Ν.Π.Δ.Δ.  και τους ΟΤΑ με συμβάσεις ιδιωτικού δικαίου, τόσο με τη μονιμοποίηση του μεγαλύτερου αριθμού αυτών, όσο και με τη θέσπιση διατάξεων, που απο­τρέπουν την αναπαραγωγή του  ίδιου προβλήματος στη Δημόσια Διοίκηση   (ν.1476/84).

12. Θεσμοθετείται η ενοποίηση των Σωμάτων Ασφαλείας και επιχειρείται η ριζική αναδιοργάνωση των υπηρεσιών του Υπουργείου Δημόσιας Τάξης με την αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού και του δημόσιου χρήματος κατά τον πιο αποδοτικό τρόπο  (ν.1481/84).

13. Τέλος αναδιοργανώνονται οι Τεχνικές Υπηρεσίες του Κράτους και ειδικότερα στους τομείς του προγραμματισμού των έργων της περιφερειακής ανάπτυξης και της υπεύθυνης επιθεώ­ρησης και επίβλεψης των έργων όλου του Δημόσιου Τομέα με στόχο την αύξηση της παραγωγικότητας και αποτελεσματικότητας των παρεμβάσεων του κράτους στο κρίσιμο τομέα των δημόσιων έργων   (ν. 141.8/84) .

Η αναβάθμιση και αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού της Δημόσιας Διοίκησης επιδιώκεται με ρυθμίσεις με τις οποίες:

1.  Θεσπίζεται η τριακονταπενταετία για όλους τους εργαζόμενους στο Δημόσιο τομέα και καθιερώνεται μια ταχύτατη διαδικασία προσδιορισμού της πραγματικής και συντάξιμης υπη­ρεσίας του εργαζόμενου που ελέγχεται από το Ελεγκτικό Συνέδριο για τη κατοχύρωση του εργαζομένου από πιθανές αυθαιρεσίες

της Δημόσιας Διοίκησης.

2.  Θεσμοθετείται αντικειμενικό, αξιοκρατικό και συνάμα κοινωνικά δίκαιο σύστημα προσλήψεων στο Δημόσιο τομέα με κύρια χαρακτηριστικά

• την ευρεία δημοσιότητα της πλήρωσης των θέσεων
• την ένταξη σε πίνακες με βάση το σύνολο των μορίων, όπως αυτά ορίζονται νομοθετικά
• και τη χρήση μηχανογραφικού συστήματος.

Ήδη μετά την πρώτη εφαρμογή αυτού του νέου συστήματος μελετάται η βελτίωση και η τελειοποίηση του    με την απαλλαγή του από τεχνικές και γραφειοκρατικές ατέλειες.

3. Ιδρύεται το Εθνικό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης, το οποίο καλύπτει τόσο την εκπαίδευση των υποψήφιων μελλοντικών δημοσίων υπαλλήλων και λειτουργών, όσο και τη μετεκπαίδευση και επιμόρφωση των δημοσίων υπαλλήλων και λειτουργών στη διάρκεια της σταδιοδρομίας τους  (ν.1388/83).

4.  Κατοχυρώνονται τα συνδικαλιστικά δικαιώματα των εργα­ζόμενων στο Δημόσιο Τομέα και πραγματοποιείται ο εκδημοκρα­τισμός του συνδικαλιστικού κινήματος με την καθιέρωση τριών (3). βαθμίδων Συνδικαλιστικών οργανώσεων, της απλής αναλογικής, της ελεύθερης κήρυξης της απεργίας και της διασφάλισης της άσκησης της  {ν.1264/82).

5. Καταργείται ο ν.69/74 και οι φάκελοι Κοινωνικών Φρονημάτων των δημοσίων υπαλλήλων και λειτουργών και καθορί­ζονται ταυτόχρονα αυστηρά και περιοριστικά τα στοιχεία που θα περιλαμβάνοντα ι στο προσωπικό μητρώο των δημοσίων υπαλλήλων και λειτουργών,  ενώ παράλληλα απαγορεύεται ρητά η καταγραφή οποιουδήποτε στοιχείου που αφορά τις πολιτικές πεποιθήσεις του δημόσιου υπαλλήλου και λειτουργού  (ν. 1400/83).

6. Τέλος καθιερώνεται νέο σύστημα αξιολόγησης των ουσιαστικών προσόντων των δημοσίων υπαλλήλων με στόχο τον σαφή προσδιορισμό των πραγματικών  ικανοτήτων τους σε σχέση με το αντικείμενο εργασίας τους, τα καθήκοντα τους και την παραγω­γικότητα τους.   (ν.1400/83).    Το Προεδρικό Διάταγμα που υλο­ποιεί αυτό το νέο αξιολογικό σύστημα, έχει ήδη καταρτιστεί και σύντομα πρόκειται να δημοσιευτεί.

Συνέχεια στο β’ μέρος