II. ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΣΗ – ΛΑΪΚΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ

Οι παρεμβάσεις της Κυβέρνησης της Αλλαγής για την αποσυγκέντρωση και αποκέντρωση της εξουσίας από το Κέντρο στη Περιφέρεια – Νομαρχίες, ΟΤΑ –   καθώς και για τη λαϊκή συμμετοχή αποκτούν θεμελιώδη σημασία γιατί ανοίγουν τους θεσμούς του κράτους στο λαό και πλησιάζουν την εξουσία στο πολίτη. Στους παραπάνω κρίσιμους τομείς επιδιώκεται η ορθολογικότερη κατανομή αρμοδιοτήτων και πόρων μεταξύ Κεντρικής εξουσίας, Περιφερειακής Διοίκησης και Τοπικής Αυτοδιοίκησης, η ενδυνάμωση της διοικητικής και οικονομικής αυτοτέλειας των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, η ενίσχυση της λαϊκής συμμετοχής σε όλους τους θεσμούς της πολιτείας.

Ειδικότερα στο χώρο της Αποκέντρωσης και της Λαϊκής Συμμετοχής

1.   Θεσμοθετούνται τα αιρετά Νομαρχιακά Συμβούλια με καθοριστικό ρόλο στον δημοκρατικό προγραμματισμό της αναπτυξιακής διαδικασίας στο πλαίσιο του νομού (ν. 1235/82).

2. Καθιερώνεται ο θεσμός του μετακλητού νομάρχη με σκοπό την ενίσχυση της κυβερνητικής ευθύνης και αποτελεσματικότητας σε επίπεδο νομού (ν. 1235 /82).

3. Θεσπίζονται τα αιρετά Επαρχιακά Συμβούλια και ο μετακλητός Έπαρχος για τις νησιώτικες περιοχές και το νομό Έβρου.

4. Εκχωρούνται πολλές και σημαντικές αρμοδιότητες από την Κεντρική Διοίκηση στις Νομαρχίες με προεδρικά διατάγματα, όπως λ.χ. Π.Δ. 330-337/83 κ.α.

5. Συνιστώνται θέσεις Βεδικών Συμβούλων για την κάλυψη αναγκών των Νομαρχιών του κράτους (Π.Δ. 93/83).

Ενίσχυση

6.   Ενισχύονται οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης, που, ως πρωτογενής λαϊκή εξουσία, όχι μόνο συνδέονται άρρηκτα με τη λαϊκή συμμετοχή και πρωτοβουλία, αλλά ταυτόχρονα λειτουργούν απέναντι στη Κυβέρνηση και στη Κεντρική Διοίκηση με τις διαδικασίες και τις μορφές της συμμετοχής της παρέμβασης και της διεκδίκησης στην άσκηση της εξουσίας.   Σ’ αυτό τον καίριο τομέα οι θεσμικές αλλαγές υλοποιούνται με τις ακόλουθες ρυθμίσεις:

α)   Η διοικητική αυτοτέλεια των ΟΤΑ ενισχύεται με μια σειρά μέτρων όπως λ.χ. η κατάργηση του ελέγχου σκοπιμότητας των πράξεων των ΟΤΑ (ν. 1416/84) και της απεριόριστης πειθαρχικής εξουσίας του Νομάρχη επί των αιρετών δημοτικών και κοινοτικών αρχών (ν. 1270/82), η παροχή δυνατότητας εκτέλεσης των μικρών δημοτικών και κοινοτικών έργων με τη μέθοδο της απευθείας ανάθεσης, καθώς και η ευχέρεια μεταβίβασης των λιμενικών ταμείων σε δήμους ή Κοινότητες (ν. 1416/84),

β)   Η οικονομική αυτοτέλεια των ΟΤΑ ενδυναμώνεται με την αύξηση της ετήσιας τακτικής οικονομικής ενίσχυσης τους, με την αφαίρεση πόρων από το Γενικό Προϋπολογισμό του Κράτους υπέρ των ΟΤΑ, με την ενίσχυση του περιφερειακού προγράμματος δημοσίων επενδύσεων και άλλες επιμέρους ρυθμίσεις μεταφοράς πόρων από το Κέντρο στην Περιφέρεια, με τον εκσυγχρονισμό των δημοτικών επιχειρήσεων και τη δημιουργία νέων νομικών μορφών επιχειρηματικής δραστηριότητας των ΟΤΑ (ν* 1262/82, ν. 1360/83, ν. 1416/84), με την παροχή δυνατότητας ίδρυσης αναπτυξιακών συνδέσμων (ν. 1416/84 και τέλος με την δραστική ενεργοποίηση των Τοπικών Ενώσεων Δήμων και Κοινοτήτων, καθώς και της Κεντρικής Ένωσης Δήμων και Κοινοτήτων Ελλάδας (ΚΕΔΚΕ)

γ)   Θεσμοθετείται η συγκρότηση Επιτροπών σε κάθε δημοτικό Διαμέρισμα, τόσο από μέλη του Συμβουλίου του δημοτικού Διαμερίσματος όσο και από κατοίκους του Διαμερίσματος   για την υποβοήθηση του έργου του παραπάνω συμβουλίου.

Αναφορές

Έτσι οι κάτοικοι κάθε δημοτικού Διαμερίσματος μπορούν να υποβάλλουν αναφορές στον πρόεδρο του δημοτικού Διαμερίσματος και να καταθέτουν προτάσεις, οι οποίες συζητούνται από το συμβούλιο του Διαμερίσματος, για θέματα που αφορούν την περιοχή τους.

Με αυτό του τρόπο εξασφαλίζεται το δικαίωμα και τα μέσα πληροφόρησης των δημοτών κάθε Διαμερίσματος για όλα τα προβλήματα της περιοχής τους, ενώ στο πλαίσιο επιδίωξης μιας ευρείας λαϊκής συμμετοχής ορίζεται ότι με αποφάσεις των συμβούλων των δημοτικών Διαμερισμάτων μπορούν να προωθούνται διαβουλεύσεις με συνδικαλιστικές αντιπροσωπείες, συλλόγους» ομάδες πολιτών, επιτροπές και εκπροσώπους διαφόρων οργανισμών και φορέων για τη συζήτηση θεμάτων που απασχολούν την περιοχή του Διαμερίσματος ν. 1270/82).

δ) Καθιερώνεται ο θεσμός του Παρέδρου, που είναι ο αιρετός εκπρόσωπος κάθε Συνοικισμού, ο οποίος έχει από 75-5.000 κατοίκους.   0 Πάρεδρος συγκαλεί συνέλευση (μία τακτική και δύο έκτακτες κάθε χρόνο) για τη συζήτηση όλων των θεμάτων, που αφορούν το Συνοικισμό, και μεταφέρει τις αποφάσεις της παραπάνω συνέλευσης στο Δήμο ή την Κοινότητα και το Νομαρχιακό Συμβούλιο (ν. 1270/82).

ε)   Θεσπίζονται και λειτουργούν τα Συνοικιακά Συμβούλια που συγκροτούνται με απόφαση των Δημοτικών ή Κοινοτικών Συμβουλίων.   Τα κριτήρια γι’ αυτή τη διαίρεση είναι γεωγραφικά, διοικητικά κλπ., ενώ όργανα της κάθε Συνοικίας είναι: η Συνέλευση των κατοίκων, το Συνοικιακό Συμβούλιο και ο Πρόεδρος του. Στις αρμοδιότητες του Συνοικιακού Συμβουλίου ανήκει η διατύπωση γνωμών και προτάσεων για τα θέματα που αφορούν τους κατοίκους της Συνοικίας, ενώ τα μέλη του εκλέγονται με άμεσο ή έμμεσο τρόπο από τους κατοίκους κάθε ένα ή δύο χρόνια (ν. 1270/82).

7·   Καταρτίζεται ο νέος Κώδικας Τοπικής Αυτοδιοίκησης από Ειδική Επιτροπή που συγκροτήθηκε με απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών και συμμετοχή εκπροσώπων των ΟΤΑ και των πολιτικών κομμάτων.

Οι σχέσεις

Εκτός από τις παραπάνω σημαντικές αλλαγές που πραγματοποιούνται στον εσωτερικό χώρο της Δημόσιας Διοίκησης, ιδιαίτερη προσπάθεια καταβάλλεται και για τη ριζική μεταβολή των σχέσεων του Κράτους με τον Πολίτη·

Για πολλά χρόνια τα δικαιώματα αναφοράς, πληροφόρησης, έκφρασης και επικοινωνίας των πολιτών και γενικά τα περισσότερα ατομικά δικαιώματα και πολιτικές ελευθερίες του πολίτη, όπως προσδιορίζονται από τις σχετικές διατάξεις του Συντάγματος του 1975» παραβιάζονται καθημερινά και μένουν κενό γράμμα.

[δεν δημοσιεύθηκε

Η ουσιαστικοποίηση των παραπάνω συνταγματικών επιταγών επιχειρείται με τα ακόλουθα μέτρα:

1.   Καταργείται κάθε διάκριση ανάμεσα στα δυο φύλα σε ό,τι αφορά τις εργασιακές σχέσεις και ρυθμίζονται με καθεστώς πλήρους νομικής ισότητας η, πρόσβαση στην απασχόληση, οι όροι κι   η αμοιβή εργασίας, καθώς και η πληροφόρηση των εργαζόμενων μέσω των ,συνδικαλιστικών, οργανώσεων τους.

Επίσης καταργούνται οι διακρίσεις σε βάρος θρησκευτικών μειονοτήτων, τα μέλη      τους    1 θεωρούνται πλέον ισότιμοι πολίτες και έχουν τα ίδια δικαιώματα και τις ίδιες υποχρεώσεις με όλους τους έλληνες (ν. 1414/84), ενώ ήδη έχει ψηφιστεί από τη Βουλή και βρίσκεται στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας για υπογραφή νέος νόμος με ειδικώτερες μορφές προστασίας και διευκόλυνσης των εργαζόμενων που έχουν οικογενειακές υποχρεώσεις.

2.   Θεσμοθετείται ο εκδημοκρατισμός του συνδικαλιστικού Κινήματος και διασφαλίζονται οι συνδικαλιστικές ελευθερίες των εργαζόμενων με την οργάνωση της διοίκησης και λειτουργίας των συνδικαλιστικών οργανώσεων, την ενίσχυση της οικονομικής αυτοτέλειας τους, τη θέσπιση δημοκρατικών διαδικασιών για την εκλογή” _ προεδρείου τους και την προστασία και διευκόλυνση της συνδικαλιστικής δράσης των εργαζόμενων. Επισημαίνεται εξάλλου η μεγάλη πρόοδος στη νομοθετική περιγραφή και κατοχύρωση του δικαιώματος απεργίας και η λεπτομερής ρύθμιση θεμάτων όπως:   η κήρυξη της απεργίας, η απαγόρευση πρόσληψης απεργοσπαστών,

η αποκατάσταση συνδικαλιστών, η εκκαθάριση των μητρώων τους κλπ. (v. 1264/82).

3.  Αναγνωρίζεται και αποκαθίσταται η Εθνική Αντίσταση του ελληνικού Λαού εναντίον των στρατευμάτων Κατοχής (1941-1944) και ειδικότερα προσδιορίζεται η ιδιότητα και οι προϋποθέσεις αναγνώρισης της ιδιότητας του αντιστασιακού καθώς και οι δικαιούχοι αποκατάστασης, σαν ελάχιστος φόρος τιμής σ’ όσους αγωνιστή-καν για την ελευθερία και την Εθνική Ανεξαρτησία (ν. 1285/82).

4. Καταργούνται οι “γιορτές” μίσους που διαιώνιζαν τη διαίρεση και το διχασμό των Ελλήνων σε μια προσπάθεια λήθης και εθνικής συμφιλίωσης (ΠΥΣ 241/81),

5. Επιτρέπεται ο ελεύθερος επαναπατρισμός των πολιτικών προσφύγων με την αριθ. 106841/29.12.82 κοινή Απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών και Δημόσιας Τάξης και διευκολύνεται με σειρά μέτρων κοινωνικής πολιτικής όπως λ.χ. η οικονομική ενίσχυση των πολιτικών προσφύγων που επαναπατρίζονται. Ειδικώτερα:

α)   Με την Π Α 4588/29.12.83 απόφαση του Υπουργού Υγείας και Πρόνοιας θεσπίζεται η χορήγηση ποσού 45.000 δρχ. εφάπαξ σε κάθε οικογένεια πολιτικών προσφύγων που επαναπατρίζεται, ποσού 10.000 δρχ. εφάπαξ κατά άτομο και ποσού μέχρι 100.000 δρχ. για έξοδα μεταφοράς σωρού νεκρού.

β)   Με την Α3Γ8044/13·7·82 απόφαση του ίδιου Υπουργού χορηγείται δωρεάν ιατροφαρμακευτική και νοσοκομειακή περίθαλψη οε όλους τους πολιτικούς πρόσφυγες που επαναπατρίζονται, με μόνη την προσκόμιση βεβαίωσης επαναπατρισμού.   Εννοείται ότι για τους πολιτικούς πρόσφυγες ισχύουν και όλα τα υπόλοιπα μέτρα κοινωνικής προστασίας που ισχύουν για όλους τους Έλληνες πολίτες.

Επιπλέον υπογραμμίζεται, η επιτυχής πολιτική των διμερών συμφωνιών με τα κράτη του υπαρκτού σοσιαλισμού για την κάλυψη των ασφαλιστικών και συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων των πολιτικών προσφύγων·

Ήδη έχουν υπογράφει οι σχετικές συμφωνίες με την Ουγγαρία και την Ανατολική Γερμανία, έχουν τελειώσει οι διαπραγματεύσεις και απομένει μόνο η υπογραφή της συμφωνίας με την Τσεχοσλοβακία, ενώ έχουν αρχίσει οι σχετικές διαβουλεύσεις με την ΕΣΣΔ, την Πολωνία και την Βουλγαρία,

Κοινό χαρακτηριστικό όλων των παραπάνω παρεμβάσεων της Κυβέρνησης της Αλλαγής στο χώρο της Δημόσιας Διοίκησης, της Αποκέντρωσης, της Λαϊκής Συμμετοχής και των Σχέσεων Κράτους -Πολίτη είναι η οργανική ένταξη τους σε μια συνολική πολιτική αντίληψη και πρακτική που στόχευε ι στη δημοκρατική και σοσιαλιστική αλλαγή του Κράτους και της Κοινωνίας, χωρίς όμως να αγνοεί τις δουλείες του Χθες, τις δυσχέρειες του Σήμερα, και τις απαιτήσεις του Αύριο.